Импрессионизмге киришүү
Импрессионизм 19-кылымдын аягында сүрөт тартуунун ландшафтын өзгөртүп, революциялык искусство кыймылы катары пайда болду. Жарык жана түстүн убактылуу таасирлерин кармоого басым жасаган импрессионист сүрөтчүлөр убакыттын бир мүнөтүн чагылдырууга аракет кылышты, визуалдык кабыл алууга жаңы көз карашты сунушташты. Бул кыймыл 1860-жылдардын чамасында Францияда башталган жана традициялык студиялык сүрөт тартуудан бөлүнүп, ачык асманда (ачык ауада) сүрөт тартууга өтүштү.
Импрессионизмдин келип чыгышы
"Импрессионизм" термини Клод Моне́нун "Импрессио́н, Күн чыгыш" (1872) сүрөтүнөн алынган, ал 1874-жылы топтун биринчи көз карандысыз көргөзмөсүндө көрсөтүлгөн. Бул кыймыл академиялык сүрөт тартуунун катуу эрежелерине жооп катары пайда болду, Моне́, Эдгар Дега, Пьер-Огюст Ренуар жана Камий Писсарро сыяктуу сүрөтчүлөр башында болушту. Алар заманбаптыкты кабыл алышып, күнүмдүк жашоону, ландшафттарды жана эс алуу мүнөттөрүн чагылдырууга умтулушту, көп учурда табигый жарыктын өзгөрүп туруучу сапаттарын көрсөтүштү.
Импрессионизмдин негизги өзгөчөлүктөрү
- Бояу техникасы: Босого, ылдам боёо чиймелери импрессионист сүрөттөрүнүн өзгөчөлүгү болуп саналат, бул кыймыл жана спонтандычылык сезимин жаратат.
- Түс палитрасы: Импрессионисттер жаркын түстөрдү жактырышат, көбүнчө таза пигменттерди бириктирип колдонуп, көрүүчүнүн көзүндө аралашуусуна мүмкүндүк беришет, палитрада эмес.
- Жарык жана атмосфера: Табигый жарыктын оюну борбордук темага ээ, сүрөтчүлөр күндүн ар кандай убакыттарында жана мезгилдеринде жарыктын өзгөрүп туруучу сапаттарын кармап алышат.
- Күнүмдүк темалар: Тарыхый же мифологиялык темалардын ордуна, импрессионисттер күнүмдүк жашоого, анын ичинде ландшафттарга, шаардык көрүнүштөргө жана чыныгы мүнөттөргө көңүл бурушту.
Таасирдүү импрессионист сүрөтчүлөр
Импрессионист кыймылын аныктаган бир нече негизги фигуралар бар. Клод Моне́, балким, эң белгилүүсү, ар кандай жарык шарттарында бир эле көрүнүштү кармап турган сүрөттөрү менен белгилүү. Эдгар Дега, балет бийлөөчүлөрүнүн жана интимдүү көрүнүштөрдүн сүрөттөрү менен таанымал, өзгөчө көз караштарды жана бурчтарды колдонгон. Пьер-Огюст Ренуар адам фигураларын жана социалдык өз ара аракеттерди белгилеп, көбүнчө кубанычтуу жыйындарды чагылдырган. Камий Писсарро кыймылдын маанилүү ролун ойноп, айылдык жана шаардык ландшафттарды баса белгилеген.
Импрессионизмдин искусствого таасири
Импрессионизм заманбап искусствонун багытын олуттуу өзгөртүп, Пост-импрессионизм, Фовизм жана 심지어 Абстракттык Экспрессионизм сыяктуу кийинки кыймылдар үчүн жол ачты. Жеке кабыл алууга жана тажрыйбанын субъективдүү табигатына басым жасоо, эрежелерди чакырыкка алып келип, сүрөтчүлөрдү жаңы техникаларды жана стилдерди изилдөөгө шыктандырат. Бул кыймыл искусствону демократиялаштырып, чоң тарыхый баяндардан күнүмдүк сулуулукка көңүл бурууга өткөрдү.
Импрессионизм бүгүн
Бүгүн, импрессионизм эң белгилүү жана сүйүктүү искусство кыймылдарынын бири болуп калууда. Анын чыгармалары дүйнөдөгү негизги музейлерде жайгашкан, жыл сайын миллиондогон конокторду тартат. Стиль заманбап сүрөтчүлөрдү жана искусство сүйүүчүлөрүн илхамдандырып, күнүмдүк мүнөттөрдө жана жарык менен түстүн динамикалык өз ара аракетинде табылган сулуулукту баса белгилейт. Импрессионизм кабыл алуунун күчүн жана дүйнөнү башка көз караш менен көрүүнүн маанилүүлүгүн эскертип турат.
Жыйынтык
Импрессионизм дүйнөсү бизди жарык жана түстүн нюанстарын баалоого чакырат, алар жашоонун кенептеринде бийлеп жатышат. Бул кыймыл искусство дүйнөсүн гана өзгөртпөстөн, бизди айланабыздагы сулуулук менен терең байланышууга үндөдү. Импрессионизмдин мурасын изилдеп жатканда, искусство биздин тажрыйбаларыбыздын сөлөкөтүн кармап, биздин жашообузду аныктаган убактылуу мүнөттөрдү жарыкка чыгара алат дегенди эске салат.